Mario Escobar - Kołysanka z Auschwitz

Autor: Mario Escobar;

Tytuł: Kołysanka z Auschwitz;

Wydawnictwo: Wydawnictwo Kobiece;

Ilość stron: 240;

Gatunek: powieść historyczna;

Ostatnimi czasy powstaje coraz więcej nowych powieści o tematyce II Wojny Światowej. Z roku na rok coraz bardziej wspominamy te tragiczne wydarzenia i w zapartym tchem słuchamy o nich od osób, które przeżyły ten koszmar. Wiele nowych powieści jest fikcją, ale znajdziemy również takie, które są oparte na faktach. Większość akcji tych pozycji toczy się w obozach koncentracyjnych, głównie w Auschwitz. "Kołysanka z Auschwitz" Mario Escobara jest właśnie jedną z takich historii. Powieść oparta na faktach mówiąca o losach więźniarki i jej dzieci. 

Jest to powieść oparta na prawdziwych wydarzeniach, zawierająca również elementy zmyślone na potrzeby historii. Ukazuje ona bezgraniczną miłość mtki oraz jej walkę z bezdusznymi nazistami oraz ich terrorem w obozach.

Bardzo wzruszająca i przejmująca powieść o czystej Niemce (aryjce) Helene Hannemann, idealnej według wytycznych Hitlera, która jest żoną Roma i matką piątki dzieci, które nie są czystymi aryjczykami. Bohaterka jest również narratorką tej powieści. Cała akcja toczy się w 1933 roku, kiedy małżeństwa mieszane nie są akceptowalne przez nazistów. Pewnego ranka, gdy Helene i jej rodzina spotykają w ich budynku mieszkalnym nazistów okazuje się, że mąż bohaterki Johann oraz ich dzieci mają trafić do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Helene kierując się małżeńską i matczyną miłością postanawia iść z nimi mimo tego,  że nie musi. Jako kochająca matka i żona nie chce zostawić swoich dzieci i męża, chce im cały czas towarzyszyć, być przy nich. 

Na miejscu w obozie rodzina od razu zostaje rozdzielona. Johann zostaje skierowany do pracy, natomiast Helene pozostaje z dziećmi. Bohaterka robi wszystko, aby zapewnić swoim dzieciom jak najlepsze warunki bytowe. Po pewnym czasie ich warunki mieszkaniowe się poprawiają, ze względu na narodowość bohaterki. Lekarz - Niemiec Josef Mengele pozwala kobiecie założyć przedszkole w romskiej części obozu i mianuje ją dyrektorką. Dzięki temu może ona opiekować się dziećmi z obozu, a najmłodsi chociaż przez te kilka godzin mają lepsze warunki do życia, niż przy rodzicach w barakach. Wydaje się to niedorzecznością, ponieważ nikt nie jest w stanie sobie wyobrazić takiej oazy spokoju w samym środku piekła. Na początku nikt nie chciał uwierzyć, że przedszkole może powstać, jednak z pomocą innych matek Romek, kobiet z personelu medycznego oraz wyposażenia przedsięwzięcie zostaje zrealizowane. W przedszkolu dzieci przez kilka godzin czują się bezpiecznie, mogą się bawić, zjeść coś ciepłego. Wszystko dlatego, że dzieci te, a w szczególności bliźniaki, są potrzebne doktorowi do jego eksperymentów. Opisane są wszystkie krzywdy, które wyrządzono dzieciom w ramach "badań eksperymentalnych". O tym jednak Helene nie ma pojęcia. Chcę on stworzyć idealne, aryjskie dzieci oraz odkryć dlaczego akurat rodzą się bliźniaki. Chce, aby aryjki były bardziej płodne, by mogły rodzić dzieci czystej, niemieckiej krwi, które mogłyby służyć później w wojnie Hitlerowi. Helena widzi się z mężem podczas pobytu w obozie tylko raz. Z biegiem czasu, gdy Niemcy przegrywają wojnę, hitlerowcy chcą zatuszować swoje zbrodnie i pozbywają się dowodów. Część więźniów zostaje przewieziona do innych obozów. Osadzeni, którzy według nazistów nie nadają się do niczego zostają zagazowani i spaleni w krematoriach. Na końcu książki jedno z dzieci bohaterki ucieka z obozu na prośbę matki. Pozostała czwórka wraz z matką jadą transportem na zagazowanie i spalenie. Matka podczas ostatniej podróży dzieci śpiewa im kołysankę.

Powieść Mario Escobara bardzo realistycznie i przejmująco ukazuje tragiczne sytuacje, które podczas II Wojny Światowej spotykały ludzi ze względu na narodowość, kolor skóry, czy po prostu "gorszy sort" nieakceptowalny przez nazistów. Przedstawia w jaki sposób odbierano ludziom człowieczeństwo, gardząc nimi, traktując jak zwierzęta. ukazuje również, że mimo złego traktowania więźniowie nie poddawali się, a ich sposobem walki z hitlerowcami była nadzieja i przekazywanie jej innym. 

W "Kołysance z Auschwitz" mamy również wątek bardzo silnej, bezgranicznej, matczynej miłości, która jest gotowa na wszystkie poświęcenia. Helene postanawia nigdy nie opuścić swoich dzieci, a także zamierza walczyć o ich dobro do utraty tchu.

Autor w powieści bardzo dokładnie przedstawił Josefa Mengele, esesmana i lekarza, który przeprowadzał eksperymenty medyczne na więźniach - dzieciach i dorosłych. Jego głównym zainteresowaniem były bliźnięta.

Znajdziemy tutaj również bardzo realistyczne opisy dotyczące strasznych warunków życia w obozie, baraków, chorób, głodu i krzywd, jakie naziści zadawali jeńcom. To wszystko pełni jedną całość, a samą powieść czyta się jednym tchem, chociaż na powieki cisną się łzy. 

Powieść sama w sobie jest bardzo realistyczna, dlatego polecam ją każdemu, kto lubi czytać książki o tematyce obozowej, czy przedstawiające bezwarunkową matczyną miłość. 

Czytaj więcej »

Wojciech Kulawski - Syryjska legenda

 

Autor: Wojciech Kulawski

Tytuł: Syryjska legenda;

Wydawnictwo: Wydawnictwo CM;

Ilość stron: 335;

Gatunek: kryminał, sensacja, thriller;

"Syryjska legenda" autorstwa Wojciecha Kulawskiego już od początku wydawała mi się świetną książką. Sam tytuł, jako, że znajduje się tam słowo "legenda" wskazywał, że będzie ona zawierała niezrównanie liczną ilość przygód oraz sensacji. Wiedziałam, że ta pozycja jak żadne inne rozbudzi moją wyobraźnię i po jej przeczytaniu będę czuła niedosyt. Całość jak każda ludowa historia owiana jest historyczną tajemnicą. 

Lektura sama w sobie jest powieścią sensacyjno - przygodową z bardzo szybką akcja, a także niespodziewanymi zwrotami akcji w fabule. Powieść opowiada o dwójce głównych bohaterów Timie Mayer i Sarze Frei, którzy są bardzo wybitnymi archeologami, uważanymi za najlepszych w swojej dziedzinie. Zostają wezwani do Berna, gdzie od pełnomocnika Rady Federalnej dowiadują się, po co tak naprawdę mieli się wstawić w tym miejscu. Zgadzają się oni na udział w naukowej ekspedycji do Syrii, ponieważ właśnie tam, według dokumentów, które zostały przekazane szwajcarskiemu rządowi ukryto zrabowane przez hitlerowców w czasie II Wojny Światowej dzieła sztuki. tak się składa, że w tym samym momencie zostaje uprowadzona córka jednego z pracowników ośrodka badawczego CERN, profesora Bertranda Cologne. Sam naukowiec miał kilka dni później ukazać światu swój najnowszy wynalazek  Magnetron. Później okazuje się, że obie sprawy mają jedną cechę wspólną, a mianowicie jest nią postać Marka Radke, który nie tylko przekazał dokumenty, ale był związany z porwaną. 

Jak wiemy ludzie są bardzo ciekawscy i bardzo lubią nierozwiązane zagadki historyczne, a zwłaszcza te, które dotyczą II Wojny Światowej. Są one dla nas wszystkich bardzo intrygujące i z tego powodu bardzo chcemy je rozwiązać. Jedną z nich są właśnie miejsca, w których zostały ukryte zrabowane przez hitlerowców dzieła sztuki. Do dnia dzisiejszego tak naprawdę nie wiemy, gdzie się one znajdują i nadal są poszukiwane przez nasze państwo. Moim zdaniem właśnie ta tematyka zapewni autorowi bardzo wielki sukces dla tej powieści. Sam motyw ma nieograniczony do wykorzystania potencjał, który pisarz wykorzystał w 100 procentach. Wojciech Kulawski przedstawił czytelnikom bardzo ciekawą oraz intrygującą historię, zawierającą tajemnicę, dzięki czemu nie można było oderwać się od samej powieści. Czytelnik chłonie tutaj każde słowo zaabsorbowany chęcią odkrycia  nierozwikłanej zagadki. Idziemy tutaj śladami bohaterów, którzy podążają ścieżką wytyczoną im przez wskazówki, które są zawarte w przekazanych Rządowi Federalnemu dokumentach, zapisanych w języku pragermańskim. Dzięki temu możemy na kartach powieści przeżyć niezapomnianą, pełną ciekawych zwrotów akcji przygodę, która bezpieczną jest tylko dla czytelnika w domowym zaciszu. Dla bohaterów powieści już taka nie jest.

Syria sama w sobie zostaje opisana jako kraj, w którym znajdują się cudowne, malownicze, zabytkowe miasta, czy wiele niesamowitych zjawisk przyrodniczych, takich jak podwodne jaskinie. Jednak warto pamiętać, że w tym mieście kryje się wielkie zagrożenie skierowane głównie na Europejki. W powieści oprócz przygody archeologicznej zostaje ukazany motyw porwania kobiet, jako drugi wątek przewodni. Córka profesora Bernarda Cologne - Laura, związana z Markiem zostaje porwana. Sam Mark już od początku jest gościem spod ciemnej gwiazdy, robiącym szemrane interesy. Jest nie tylko handlarzem narkotyków, ale także handlarzem żywym towarem. To właśnie on jest odpowiedzialny za porwanie Laury, a sama dziewczyna nie jest świadoma faktu, iż za wszystko jest odpowiedzialny jej ukochany. W Syrii głównymi zagrożonymi są blondynki, które zostają porwane, a następnie sprzedane do innych miast lub krajów w ramach handlu żywym towarem. Jak wiemy jest to bardzo straszne i dramatyczne, ale zarazem bardzo popularne w obecnych czasach. W związku z tym książka ukazuje brutalna prawdę o tym, co dzieję się z Europejkami i nie tylko w krajach arabskich. Wywołuje to u czytelnika wiele różnych emocji, od szoku i niedowierzania po współczucie i łzy. 

Autor zabierając czytelników w wyprawę archeologiczną w głąb Syrii, pokazuje im najważniejsze, główne miejsca znajdujące się w państwie, które jego zdaniem zasługują na wyróżnienie. Znajdziemy tutaj wiele ciekawych, dokładnych, bogatych opisów, dzięki czemu czytając powieść i pobudzając własną wyobraźnię możemy poczuć się tak, jakbyśmy sami byli bohaterami powieści i próbowali rozwikłać tajemnicę, którą zgłębiają Sara i Tim razem z innymi członkami ekspedycji. 

Moim zdaniem "Syryjska legenda" to książka, która już od pierwszych stron spełni oczekiwania nawet najbardziej wymagających czytelników, którzy spodziewają się po powieściach nie tylko ogromnej dawki przygody, ale także sensacji. Lektura jest bardzo dobrze napisana oraz zawiera bardzo szybką akcję. Wszystkie opisy zawarte w lekturze pobudziły moją wyobraźnię tak bardzo, że sama z ogromną chęcią odkryłabym jakiś skarb lub odgadnęła tajemnicę tego świata. Książkę jak najbardziej polecam i z ogromną przyjemnością sięgnę po kolejną pozycję napisaną właśnie przez Pana Wojciecha Kulawskiego. 

Czytaj więcej »

Oskar Fuchs - Pokolenie Z

 

Autor: Oskar Fuchs;
Tytuł: Pokolenie Z;
Wydawnictwo: HMH;
Ilość stron: 374;
Gatunek: fantastyka; science-fiction; horror;  

"Pokolenie Z" jest debiutancką powieścią Oskara Fuchsa, której wydarzenia są osadzone w świecie posapokaliptycznym. Jest więc skierowana do wszystkich, którzy lubią fantastykę, science-fiction czy horrory. Akcja jest bardzo dynamiczna i nigdy nie zwalnia tempa. Czytelnik cały czas jest trzymany w napięciu. 

Już na początku widzimy, że na wstępie świat jest cywilizowany, rzeczywisty, normalny, poukładany, a ludzie żyją według przyjętych zasad. Jednak następnego dnia cały świat po woli pogrąża się w chaosie. Ludzie pod wpływem "zarazy" rozprzestrzeniającej się w zastraszającym tempie zaczynają zamieniać się w krwiożerczych zombie, zjadają lub zmieniają siebie wzajemnie. Rozpoczyna się apokalipsa, którą możemy określić jako pandemia. Wszyscy mieszkańcy Ziemi tracą jakiekolwiek ludzkie instynkty, czy zahamowania, czego skutkiem jest upadek normalności i cywilizacji. Każdy wie, że przetrwają tylko najsprytniejsi i najsilniejsi. 

Wizerunek świata postapokaliptycznego jest bardzo realistyczny oraz dokładny. Czytelnik zagłębiając się w powieść może łatwo wyobrazić sobie ten obraz. Mi osobiście kojarzy mi się on trochę z serialem "The Walking Dead". 

Można by pomyśleć, że wszystko już jest stracone, a ludzkość wyginie. Jednak pojawia się nadzieja, ponieważ kilka osób stara się odbudować, czy też bardziej pasuje tutaj określenie wskrzesić świat. Niestety nie jest to łatwe, ponieważ muszą walczyć, aby przeżyć każdy kolejny dzień. Plusem jest to, że są oni  doskonale przygotowani do otaczających ich warunków, ponieważ każdy z nich został przeszkolony w jakimś zakresie. Mimo wszystko nie jest to łatwe, gdyż muszą toczyć ciągłe walki z zombie lub przed nimi uciekać, ukrywać się. Bohaterowie książki mają bardzo różne charaktery i ich losy były całkiem odmienne. Spotkamy tutaj bohaterów mających ludzkie odruchy, gotowych się poświęcić oraz takich, którzy mają naturę psychopaty, wręcz są szaleńcami. 

Akcja toczy się w USA. Autor przedstawia nam opustoszałe ogromne przestrzenie, a także puste wielkie metropolie, w związku z czym ludzie nie są w stanie ukryć się przed krwiożerczymi zombie. 

Fabuła jest bardzo dynamiczna, możemy zauważyć bardzo szybko zmieniające się tło. Dzięki temu czytelnik nie jest nigdy znudzony i z zapartym tchem pochłania kolejne strony powieści. Przez co książkę dedykowałabym czytelnikom nie tylko horrorów, fantastyki, czy science - fiction, ale także miłośnikom akcji. 

Mimo błyskawicznego tempa możemy napotkać tutaj kilka bardzo ważnych zagadnień dotyczących człowieczeństwa, które mogą skłonić nas do przemyśleń odnośnie naszej natury, czy zachowań w określonych sytuacjach. Czy w czasach apokalipsy jest czas na poświęcenie, prawdziwą miłość, honor, oddanie? czy ludzie stają się w takich momentach sami dla siebie zagrożeniem? Czy ze względu na własne zachowanie ludzie są skazani na zagładę? Co może nas uchronić od zatracenia w nienawiści do drugiego człowieka i dzięki czemu możemy zachować swoją godność, honor i duszę? 

Zauważyć można, że wydarzenia zmieniają się w zastraszającym tempie, ciągle zauważamy zwroty akcji. Czytelnik razem z bohaterami nie ma czasu by odetchnąć. Cały czas poznaje nowych bohaterów lub zostaje przeniesiony w inne miejsca. Zauważyć można kilka równoległych wątków, które splatają się ze sobą lub kończą jakiś rozwiązaniem. Wtedy od razu pojawiają się nowe. Dzięki temu autor ma możliwość, aby kontynuować powieść w postaci kolejnych części. Mam nadzieję, że zostaną one napisane, a ja z wielką przyjemnością je przeczytam. Czekam z niecierpliwością na to, aż poznam odpowiedzi na nurtujące mnie pytania. Może autor odpowie chociaż na kilka z nich w kolejnych częściach. 

 Książkę można kupić bezpośrednio na stronie autora www.pokoleniez.com.pl

Czytaj więcej »

Lisa Jane Smith - Pamiętniki Wampirów. Księga 3. Dusze Cieni

 Autor: Lisa Jane Smith;      
Tytuł: Pamiętniki wampirów. Księga 3. Dusze cieni;
Wydawnictwo: Amber; 
Ilość stron: 502; 
Gatunek: fantastyka, fantasy, science fiction;

Teraz czas na kolejną część z cyklu "Pamiętniki Wampirów". Tym razem skupię się na "Księdze 3. Dusze cieni". 

Tym razem Elena, Matt i Damon obierają sobie za cel pomoc uwięzionemu Stefano. Mają zamiar go uwolnić, jednak nie jest to takie proste. Aby tego dokonać muszą znaleźć bramę do świata podziemnego, a następnie znaleźć dwie połówki lisiego klucza, co nie jest łatwym zadaniem. Cała trójka postanawia przygotować bardzo dokładny plan działania, ale mimo tego dalej nie wiedzą, czy misja zakończy się sukcesem. 

Księga trzecia jest o wiele lepsza od poprzednich, zaczynając od ciekawego tytułu, kończąc na bardziej dopracowanym języku powieści. 

Czytając tą powieść spotkamy tutaj wiele dziwnych, niedokończonych scen dotyczących podziemnego świata, w którym włada wojna, przemoc i tyrania. Spotkamy w nim niewolników, cierpienie zadawane nie tylko w zasadnych przypadkach, ale także dla samej przyjemności innych. Spotkamy tutaj także istoty obdarzone wielkimi mocami, które dbają i bronią własnej, niedoskonałej ojczyzny.

Tym razem znajdujemy tutaj wiele bardzo dokładnych opisów budynków, przestrzeni, czy dzielnic, w których spotykamy wieczny brud i ubóstwo. Zauważamy też aurę bardzo niepokojącego, nieprzemijającego zmierzchu, dzięki czemu całą powieść czyta się o wiele lepiej niż poprzednie części. Według mnie jest to jak do tej pory najlepiej napisana powieść z tego cyklu. 

Tutaj ponownie spotykamy się z rodzeństwem kitsune - Misao i Shinichiego. Bliźnięta podstępem kradną wspomnienia Damona. Dodatkowo uprowadzają niewolnicę Ulmę, która jest bardzo ważna dla bohaterów w tej części oraz innych bohaterów, takich jak wampir Sage oraz jego podopiecznych. 

Tym razem więcej stron zostało poświęconych Damonowi, ponieważ to z nim Elena spędza ogromną ilość czasu. Powodem tego jest pojawienie się uczucia dziewczyny względem drugiego brata, w wyniku czego bohaterka ma wątpliwości i nie wie, którego z Salvadore kocha tak naprawdę. Jest bardzo niezdecydowana. Postanawia zaangażować się emocjonalnie w uwolnienie chłopca mieszkającego wewnątrz Damona, przez co coraz bardziej się w nim zatraca. 

Jednak i w tej części znajdzie się kilka rzeczy, które mnie bardzo irytowały. Pierwszą z nich były dialogi między Eleną, a Stefano. Było ich za dużo oraz były za słodkie, nie realistyczne, kompletnie nie dla mnie, mimo, że czytam również książki romantyczne. Na szczęście nie ma ich za dużo i da się to przeboleć. 

Ta część bardziej mnie przekonuje, abym sięgnęła po kolejną, jednak czy to nastąpi, tego nie wiem. Jeszcze się nad tym zastanawiam. Bynajmniej jeśli mam wybierać, którą z tych trzech części poleciłabym najbardziej, to zdecydowanie właśnie tą trzecią. Według mnie to właśnie ona ze wszystkich trzech części jest najlepiej napisana. 

Czytaj więcej »

LISA JANE SMITH - PAMIĘTNIKI WAMPIRÓW. KSIĘGA 2. MROK. POWRÓT O ZMIERZCHU. UWIĘZIENI.

 

Autor: Lisa Jane Smith;      

Tytuł: Pamiętniki wampirów. Księga 2. Mrok. Powrót o zmierzchu. Uwięzieni.;

Wydawnictwo: Amber; 

Ilość stron: 527; 

Gatunek: fantastyka, fantasy, science fiction; 

Czas na recenzję kolejnej części "Pamiętników Wampirów" autorstwa Lisy Jane Smith. W "Księdze 2. Mrok. Powrót o zmierzchu. Uwięzieni" przyjaciele Eleny bardzo rozpaczają po jej śmierci. Jest to zrozumiałe, ponieważ ich przyjaciółka, a zarazem najładniejsza i najpopularniejsza dziewczyna w szkole nie żyje. W tym samym czasie w Fells Church zaczynają dziać się dziwne, nadprzyrodzone rzeczy oraz zjawiska. To skłania Bonnie, Meredieth oraz Matta do tego, że postanawiają pod wpływem grozy skontaktować się z Eleną. W pewnym sensie udaje im się to, jednak dziewczyna nie jest w stanie na tyle pomóc swoim przyjaciołom, na ile tego oczekują. wtedy Bonnie postanawia sprowadzić do miasta Stefano oraz Damona. Złe siły, czy też moce ogarniają wszystkich mieszkańców miasteczka oraz braci. 

Część ta, mimo, że czytało się ją równie lekko jak poprzednią, ze względu na prosty język, ma troszkę więcej minusów. Na początku autorka nawiązuje do wielu wątków z pierwszej części, nie przypominając czytelnikowi o co chodziło. W związku z tym, jeśli ktoś czytałby te książki  odległych odstępach czasu czułby się zagubiony i niewiele by rozumiał z czytanego tekstu. Później było już lepiej, ponieważ im dalej brnęłam w powieść, tym mniej było nawiązań do poprzedniej księgi. Dzięki temu książkę czytało się coraz przyjemniej. 

W tej części akcja była odwrotna w porównaniu z poprzednią. Tym razem była ona za szybka. Fabuła nie została urozmaicona w opisy scenerii, czy wydarzeń. Wszystko standardowo skupia się na Elenie, o tym co myśli i co wszyscy o niej sądzą. W pewnym momencie książki nawet pogubiłam się w tym co się dzieje. Gdy dotarłam do punktu kulminacyjnego powieści wiedziałam, że Damon z kimś walczył. Niestety nawet w tym momencie główny wątek to Elena, która siedziała sobie na drzewie i rozmyślała nawet nie wiadomo o czym, można by powiedzieć, że o wszystkim i o niczym. 

Jeśli chodzi o losy innych bohaterów to za bardzo nie wiadomo co się z nimi działo, gdyż autorka nie za bardzo o nich wspominała. Z tego powodu bardzo ciężko było mi wyobrazić sobie jakiekolwiek wydarzenia z ich udziałem. To sprawiło, że zaczęłam twierdzić, iż książka ta jest niedopracowana, wydana na szybko, na siłę oraz zawiera bardzo dużą ilość niedokończonych wątków. 

Kolejnym irytującym mnie faktem było to, że Elena została tutaj ukazana jako idealna dziewczyna, anioł bez wad, w którym od razu każdy chłopak się zakochiwał. Natomiast bohaterka nie odwzajemniała ich uczuć. Nie ruszał ja również fakt, że dwóch braci walczy o jej względy nawet do tego stopnia, że są w stanie się wzajemnie pozabijać. Nawet przyjaciółki dziewczyny są gotowe oddać za nią życie. Czy ona jest jakimś bóstwem? Przecież one są równie piękne i inteligentne jak Elena. Mimo, że wszyscy razem się przyjaźnią, to zawsze wszystko kręci się wokół "naszej gwiazdy" niezależnie od sytuacji, czy okoliczności. To sprawia, że książka wydaje się bardzo mało realistyczna, jeśli chodzi o zachowania ludzi. 

Szczerze mówiąc "Pamiętniki wampirów. Księga 2" okazała się dla mnie jedną wielką porażką mimo łatwego języka i prostoty, dzięki czemu można ją było szybko przeczytać. po przeczytaniu tej części zastanawiałam się czy warto sięgnąć po kolejną. Jednak moim zdaniem, jeśli coś zaczęło się czytać to wypadałoby to dokończyć, dlatego recenzja trzeciej księgi na pewno się pojawi. Czy polecam książkę? Tak, ale osobą, które lubią takie zawiłe, niedokończone klimaty oraz motyw wampirów. Natomiast bardziej ambitnym czytelnikom zdecydowanie odradzam. 

Czytaj więcej »